Polityka plików 'cookies'

Wielka Środkowa Droga

Nagardżuna – założyciel Wielkiej Środkowej Drogi był jednym z najbardziej znaczących filozofów buddyjskich. Jego nauki powołują się bezpośrednio na wyjaśnienia Buddy Siakjamuniego, których udzielił on swoim uczniom w północnych Indiach. Dotyczyły one bezpośrednio doświadczalnej, intuicyjnej mądrości. W nauce tej nie chodzi o wiedzę zdobytą poprzez naukę, lecz o bezpośrednie doświadczenie siły i możliwości własnego umysłu. Jest to spontanicznie powstałe zrozumienie, możliwe do osiągnięcia przez każdą żywą istotę, dzięki zastosowaniu technik medytacji.

Dzieło życia Nagardżuny polegało na dokładnym wyjaśnieniu i usystematyzowaniu słów Buddy. Napisał bardzo dużo komentarzy, w których wykazał, że świat materialny i wszystkie zjawiska nie posiadają żadnej, prawdziwie i ostatecznie istniejącej egzystencji, a żywe istoty nie mają prawdziwie istniejącej osobowości (nauka o pustości zjawisk).

Metodycznym założeniem jego nauki jest twierdzenie, że każda rzecz doświadcza rzeczywistości jedynie poprzez istnienie swojego przeciwieństwa. Opierając się na tej idei odrzucił on wszystkie przeciwieństwa jako niezależnie istniejące i unikał poglądów dających się obalić. Dało to nazwę jego szkole filozoficznej „Wielkiej Środkowej Drogi ” (tyb.Uma, co oznacza dosłownie Nawet nie w środku – por. Podstawowe pojęcia buddyjskie, Manfred Seegers str. 83 – przyp. tłum), wolnej od skrajnych poglądów na temat istnienia rzeczy (egzystencjalizmu) i konsekwentnego negowania wszystkich doświadczalnych zjawisk (nihilizmu).

Nagardżuna dzieli swoje rozważania na temat świata na dwa poziomy. Poziom uwarunkowany lub prawda relatywna (względna) opisuje relatywne istnienie rzeczy, którym przypisywane są trzy cechy: 1. Prawdziwa natura zjawisk, nie podlegająca dokładnemu badaniu. 2. Rzeczy powiązane ze sobą w niekończącym się procesie zmian, zachodzącym w tak subtelny sposób, że pojawianie się i przemijanie zjawisk następuje prawie jednocześnie.
3. Rzeczy spełniające konkretną funkcję.

Z tych trzech głównych założeń wynika zrozumienie natury zjawisk na drugim, ostatecznym poziomie prawdy absolutnej. Ponieważ zjawiska pojawiając się podlegają ciągłej zmianie niemożliwa jest niezależna, istniejąca sama w sobie rzeczywistość. Na ostatecznym poziomie natura zjawisk jest pusta, a więc nierzeczywista tzn. nie posiadająca żadnej, prawdziwie i niezależnie istniejącej substancji. W ten sposób wyjaśnia się zarówno pojawianie się jak i zmienność zjawisk. Unika się jednak skrajnego i tym samym dającego się podważyć poglądu na świat.

Oba wymienione aspekty rzeczywistości są od siebie nierozdzielne i opisują to samo zjawisko. Celem Wielkiej Środkowej Drogi jest doświadczenie jedności i pustości zjawisk poprzez medytację.

Już samo powstawanie zjawisk ukazuje ich uwarunkowany charakter i zaprzecza ich własnej, trwałej egzystencji. Zjawiska nie istnieją same w sobie, lecz otrzymują, zgodnie z zasadą przyczyny i skutku, relatywną, uwarunkowaną egzystencję. Podsumowując, zjawiska są z natury puste, gdyż nie istnieją same w sobie, lecz powstają z uwarunkowań.

Podobnie, jak w antycznej Grecji również starożytne Indie przeżywały okres rozkwitu sztuki debat. Zwycięzca debaty przejmował uczniów pokonanego przeciwnika. Dzięki temu systemowi Nagardżuna przyczynił się w dużym stopniu do rozprzestrzenienia nauk Buddy, które stały się dominującym poglądem filozoficznym. Dwaj główni uczniowie Nagardżuny: Buddapalita i Bavaviveka, w wyniku różnych interpretacji podzielili później Wielką Środkową Drogę na dwa kierunki. W ten sposób powstały dwie szkoły: Prasangika i szkoła Madhjamaki – Svatantrika.

Plik w formacie pdf zawierający szczegółowy opis lekcji wraz z ćwiczeniami dla uczniów: Wielka środkowa droga