Polityka plików 'cookies'

Trzy Drogi

Nauki Buddy można podzielić na różne sposoby. Rozdział ten przedstawia najczęściej stosowany podział na Therawadę, Wielką Drogę i Diamentową Drogę, który wiąże się z różnymi poziomami praktyki.

Przez 45 lat nauczania, Budda przekazał różnym ludziom wyjaśnienia i wskazówki, jak mogą wykorzystać swoje życie, aby usunąć trudności i osiągnąć trwałe szczęście. Ponieważ jego wypowiedzi odnosiły się zawsze do konkretnej sytuacji oraz uwzględniały różnorodne indywidualne nastawienia, uwarunkowania i zdolności, powstał z nich niezwykle zróżnicowany i obszerny zbiór buddyjskich nauk. Chociaż sam Budda nigdy nie dokonał żadnego podziału, to w sposób naturalny wyłoniono różne drogi lub „pojazdy” duchowego rozwoju, ze zróżnicowanymi metodami, stosownie do indywidualnych możliwości zrozumienia. Pośród wielu ogólnie przyjętych podziałów na dwie, trzy a także dziewięć dróg, przedstawiony tutaj podział na Diamentową Drogę, Wielką Drogę i Therawadę wiąże się z różnicami w praktyce medytacyjnej. Niemniej jednak niezależnie od przyjmowanego podziału, należy rozumieć, że nie chodzi tu o przeciwne sobie ścieżki, lecz o różne podejścia, które się wzajemnie uzupełniają.

To, co jest czasami nazywane z perspektywy Wielkiej Drogi także Małą Drogą, określane jest przez samych praktykujących Therawadą (co oznacza dosłownie Drogę Starszych). Nie oznacza to, że ścieżka ta jest mniej wartościowa. Kluczowe działanie tej praktyki skierowane jest na pozytywne zachowanie na poziomie zewnętrznym i unikanie trudnych sytuacji, co często utożsamiane jest ze stylem mnisim. Na dłuższą metę doświadcza się w ten sposób coraz przyjemniejszych wrażeń wskutek sprzężenia zwrotnego. Wspierany przez uspokajającą medytację i związany z poglądem, że przyczyna wszystkich trudności – czyli ja lub ego – nie posiada niezależnej egzystencji, praktykujący osiąga cel tej drogi, jakim jest wyzwolenie od wszelkiego cierpienia, tzw. stan Arhata. Arhat (skt.) lub inaczej „ten, który pokonał wroga” jest więc kimś, kto urzeczywistnił stan spokoju, pokonując wszystkie tendencje w umyśle, które odpowiedzialne były za utrzymanie wyobrażenia niezależnego ja.

Ludzie, którzy praktykują Wielką Drogę, zainteresowani są rozwijaniem mądrości, aktywnej miłości i współczucia. Nie tylko swojemu życiu ale i życiu innych chcą nadać większy sens i sprawić by było bogatsze. Z drogi tej często korzystają ludzie świeccy, zaś jej podstawą jest motywacja, a nie koncentracja na zewnętrznym zachowaniu. Celem jest tu doskonalenie własnych zdolności, aby móc przynosić pożytek wszystkim istotom w możliwie najlepszy sposób. Ostatecznym rezultatem podążania tą drogą jest stan buddy, w którym wszystkie właściwości umysłu są doskonale rozwinięte.

Diamentowa Droga przyciąga przede wszystkim ludzi, którzy są przekonani, że wszyscy mają naturę buddy. Chodzi tu głównie o pielęgnowanie poglądu, że każda istota posiada już wszystkie oświecone właściwości (nieustraszoność, radość, aktywne współczucie) i że różne rodzaje mądrości zawsze istniały w umyśle. Trzeba tylko usunąć wszelkie zasłony, które uniemożliwiają doświadczenie tego stanu. Jako tak zwany urzeczywistniajacy (kiedyś określany często egzotycznie brzmiącym słowem „jogin”) ćwiczy się w postrzeganiu wszystkiego na najwyższym i najczystszym poziomie, a w ten sposób – w doświadczaniu bogactwa, jakie niesie ze sobą każda życiowa sytuacja. Poprzez identyfikowanie się z własną naturą buddy znikają wszelkie zasłony umysłu i osiągamy cel – stan buddy, oświecenie.

Zanim buddyzm w ciągu minionych dziesięcioleci rozprzestrzenił się w różnych częściach świata, Diamentową Drogę praktykowano w jej pełnej formie tylko w Tybecie i krajach do niego przyległych. Niektóre jej aspekty są także obecne w chińskim buddyzmie chan i japońskim zen. Wielka Droga rozprzestrzeniła się w północnych krajach buddyjskich: w krajach Himalajów, Ladaku, Nepalu, Sikkimie, Bhutanie, a także w Mongolii, Chinach, Japonii, Wietnamie, Tajwanie i Korei. Za tradycją Therawady podążano głównie w południowych krajach buddyjskich, np. na Sri Lance, w Birmie, Tajlandii, Laosie i Kambodży.

Tematy powiązane:
Natura buddy
Historyczne tło rozprzestrzeniania się buddyzmu
Mądrość, miłość i współczucie